Từ điển bản quyền số 5

1624 người đọc

Vấn đề bảo hộ bản quyền là một vấn đề pháp lý lớn, có giá trị thúc đẩy quá trình sáng tạo của xã hội. Tuy nhiên, những thuật ngữ về bản quyền cũng là những từ ngữ chuyên môn, vô cùng phức tạp và khó hiểu.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho những nhà nghiên cứu, các luật sư, học sinh, sinh viên, Cục bản quyền tác giả có đưa ra các thuật ngữ về bản quyền và có những giải thích rất rõ ràng, khúc chiết. TUỆ NGUYỄN LEGAL, dẫn nguồn từ www.cov.gov.vn, trân trọng giới thiệu công trình này tới độc giả.

Chụp ảnh	Chụp ảnh là việc định hình sự vật và hiện tượng của thế giới khách quan trên vật liệu bắt sáng hoặc dưới định dạng kỹ thuật số. Sản phẩm của việc chụp ảnh là tác phẩm nhiếp ảnh được bảo hộ quyền tác giả nếu nó thỏa mãn các điều kiện quy định của luật quyền tác giả. Chụp ảnh còn là sao chép tác phẩm trong trường hợp chụp lại một phần hoặc toàn bộ tác phẩm được bảo hộ. Xem thêm các mục Vi phim, Tác phẩm nhiếp ảnh, Sao chụp
Chuyển giao quyền tác giả	Được hiểu là việc chuyển giao một, một số hoặc toàn bộ các quyền tài sản thuộc quyền tác giả, theo quy định của pháp luật. Các giấy phép sử dụng quyền tác giả chỉ bao hàm việc cấp quyền sử dụng quyền tài sản, còn việc chuyển giao quyền tác giả chính là chuyển quyền sở hữu quyền tác giả. Người chuyển giao quyền tác giả được coi là người chuyển giao quyền sở hữu quyền tác giả. Người chuyển giao đầu tiên nhìn chung là tác giả hoặc người thừa kế của tác giả. Người được chuyển giao quyền tác giả được coi là người nhận chuyển giao quyền sở hữu quyền tác giả. Theo Luật Sở hữu Trí tuệ và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành của Việt Nam thì tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả có quyền chuyển giao toàn bộ hoặc một, một số quyền tài sản thuộc quyền tác giả theo hợp đồng. Tuy nhiên, tác giả không được chuyển giao các quyền nhân thân trừ quyền công bố tác phẩm. Luật Sở hữu Trí tuệ Việt Nam 2005, Điều 45, 46
Chuyển thể tác phẩm	Là bất kỳ việc phóng tác hoặc đổi mới hình thức truyền đạt hoặc thể hiện nào đối với một tác phẩm. Xem thêm các mục Dịch, Phóng tác, Cải biên âm nhạc Luật mẫu Tunis, Điều 2
Công bố	Công bố tác phẩm được hiểu là việc phát hành bản sao tác phẩm đến công chúng, với số lượng đủ để đáp ứng nhu cầu hợp lý của công chúng, tuỳ theo bản chất của tác phẩm với sự đồng ý của chủ sở hữu quyền tác giả. Công bố tác phẩm không bao gồm việc trình diễn một tác phẩm sân khấu, âm nhạc, trình chiếu tác phẩm điện ảnh, đọc trước công chúng, phát sóng một tác phẩm văn học, trưng bày tác phẩm tạo hình, xây dựng tác phẩm kiến trúc. Việc công bố tác phẩm có liên quan mật thiết tới việc được hưởng sự bảo hộ quyền tác giả tại nơi diễn ra hành vi công bố, cũng như liên quan đến việc hưởng thời hạn bảo hộ quyền tác giả, đặc biệt là đối với các tác phẩm tính thời hạn bảo hộ không theo nguyên tắc đời người, như tác phẩm điện ảnh, tác phẩm di cảo và tác phẩm không rõ tác giả hoặc tác phẩm khuyết danh, tác phẩm phát sóng. Xem thêm mục Tác phẩm đã công bố Luật Sở hữu Trí tuệ Việt Nam 2005, Điều 4, 13, 19 Công ước Berne, Điều 3(3)
Công bố lần đầu	Được hiểu chung là việc làm cho tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng sẵn có (phổ cập) tiếp cận công chúng lần đầu tiên, với đầy đủ số lượng các bản sao hữu hình. Việc làm như vậy đối với các tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng thường được gọi là công bố lần đầu. Nơi công bố lần đầu, nhìn chung quyết định việc áp dụng luật quốc gia và các công ước quốc tế. Công ước quyền tác giả toàn cầu (UCC) dành cho các nước ký kết hưởng thời hạn bảo hộ từ khi công bố lần đầu tác phẩm. Một số luật quyền tác giả quy định các thể thức cụ thể liên quan đến công bố lần đầu. Theo Luật Sở hữu Trí tuệ và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành của Việt Nam thì, công bố lần đầu là một trong những tiêu chí xác định đối tượng được bảo hộ tại Việt Nam và để tính thời hạn bảo hộ đối với các tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng mà không áp dụng cách tính thời hạn bảo hộ theo nguyên tắc đời người. Xem thêm các mục Yết thị quyền tác giả, Quốc gia công bố lần đầu, Công bố sau khi tác giả chết, Tác phẩm đã công bố, Công bố đồng thời Luật Sở hữu Trí tuệ Việt Nam 2005, Điều 13, Điều 27 Công ước Berne, Điều 3(1) và (4) Công ước quyền tác giả toàn cầu (UCC), Điều II(1)ROME, Điều 5(2) Luật mẫu Tunis, Điều 13(3) Luật mẫu Rome, Điều 8
Công bố sau khi tác giả chết	Là việc công bố lần đầu tiên tác phẩm sau khi tác giả của tác phẩm qua đời. Tác phẩm được công bố trong trường hợp này còn được gọi là tác phẩm di cảo. Một số luật quyền tác giả quy định các điều khoản đặc biệt về thời hạn và quyền sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm được công bố sau khi tác giả chết (Argentina, Pháp, ấn độ, Mê Hi Cô, Vương quốc Anh, Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ). Luật Sở hữu Trí tuệ Việt Nam 2005, Điều 4, 26
Công bố đồng thời	Công bố đồng thời là việc công bố tác phẩm ở hai hay nhiều nước trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày tác phẩm được công bố lần đầu tiên tại bất kỳ một quốc gia nào trên thế giới. Cách giải thích này về công bố đồng thời được thừa nhận tại Công ước Berne, Công ước quyền tác giả toàn cầu (UCC). Luật pháp các quốc gia đã đưa ra quy định điều kiện bảo hộ dựa trên tiêu chí công bố lần đầu tác phẩm. Theo Luật Sở hữu Trí tuệ và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành của Việt Nam thì, công bố đồng thời là viêc công bố tại Việt Nam trong thời hạn ba mươi ngày, kể từ ngày tác phẩm đó đã được công bố lần đầu tiên ở nước khác. Xem thêm các mục Công bố tác phẩm, Công bố lần đầu Luật Sở hữu Trí tuệ Việt Nam 2005, Điều 13 Công ước Berne, Điều 3(1)(b), (4) Công ước quyền tác giả toàn cầu (UCC), Điều IV(6) Công ước Rome, Điều 5(2) Luật mẫu Tunis, Điều 18(viii)